Corona lockdowns

Onderzoek naar de effectiviteit van de corona lockdowns
   70
In eerste instantie leek het concept van een lockdown logisch: wanneer iedereen thuisblijft kan je elkaar ook niet besmetten. In het verleden bleek het isoleren van zieken in de strijd tegen lepra erg effectief. In Noorwegen wist men Lepra terug te brengen van 2144 ziektegevallen in 1875 tot 300 ziektegevallen in 1912 zonder medicatie (dat was er toen nog niet) alleen door contact­onder­zoek en zieke mensen te isoleren! (zie Historianet.nl). Het isoleren van zieke mensen alleen al kan dus heel effectief zijn bij het bestrijden van een ziekte, wanneer iedereen thuisblijft zou je dus heel goed de verspreiding van een virus kunnen indam­men.
Ik begon echter te twijfelen toen in de periode voor de kerst van 2021 het aantal corona gevallen toenam, en enkele gemeenten besloten om alle winkels eerder te laten sluiten om besmettingen tegen te gaan. Dit kwam toen totaal onlogisch op me over. Het lijkt me logisch dat lockdowns wat doen wanneer mensen niet tot in de late uurtjes kunnen stappen naar bars- cafés en concerten e.d., maar om winkels nu eerder te sluiten in een periode dat iedereen inkopen wil doen voor de feestdagen, heeft mijn inziens het effect dat er juist meer mensen in de korte tijd dat de winkels wel open zijn bij elkaar komen... Wanneer je mensen wilt spreiden om de besmettingskans te verkleinen zou je juist de openingstijden van winkels moeten verruimen!
Maar goed, wellicht is niet alles wat logisch lijkt ook juist, dus ik besloot het hele concept van lockdowns nader te onderzoeken...


Besmettingshaarden
Begin 2020 bleken de grootste besmettingshaarden tijdens grote evenementen plaats te vinden; evenementen waar veel mensen bij elkaar kwamen, zoals ten eerste het carnaval in Noord-Brabant en Limburg, voetbal wedstrijden met veel publiek en grote concerten met veel publiek. We zien dat dit soort grote evenementen overal ter wereld tijdens de corona-tijd verboden werden, en geheel terecht voor zover ik heb kunnen nagaan. Vervolgens werden ook bars, café's en dergelijke aangepakt, deze konden niet meer tot in de late uurtjes openblijven. Dit waren gelegenheden waar veel mensen bij elkaar kwamen en het na een paar drankjes niet meer zo nauw namen met de regeltjes. Doch bij deze logische maatregelen hield het niet op, men ging nog verder met algehele lockdowns en avondklokken.


Lockdowns
De Lockdowns waren een zware maatregel die we hier alleen uit oorlogssituaties kennen. In Zweden was er geen lockdown en geen mondkapjesplicht zoals in België en Nederland. Ik lees wel dat Zweden door de losse maatregelen daarom dus een veel hogere sterftecijfers had dan de omliggende landen, doch dat argument bleek niet relevant; Zweden had altijd al een hoger sterftecijfer dan de omliggende landen. Noorwegen en Finland zijn dunner bevolkt en het grootste deel van de Zweden woont in stedelijke gebieden. Zweden is qua bevolkingsaantal en aantallen mensen die in stedelijke gebieden wonen zeer vergelijkbaar met België.
Het sterftecijfer in Zweden was gemiddeld 90.912 sterfgevallen per jaar, genomen over de jaren 2011 t/m 2018. In 2019 stierven er in Zweden totaal 88.766 mensen zodat men in 2020 al een hoger sterftecijfer verwachte. In 2020 stierven er in Zweden 97.941 mensen, dus 7029 mensen meer dan het gemiddelde van de afgelopen jaren.
 (Bronnen: Rushworth Blz.89-93SebastianRushworth.com  en  Statista.com).
In Zweden (10.327.589 inw.) stierven er aan Covid-19 gedurende de pandemie van 2020/2021 totaal 1.457 mensen per 1 miljoen inwoners, in België (11.522.440 inw.) waren dat 2.198 sterf­ge­val­len per 1 miljoen inwoners, en in Neder­land (17.407.585 inw.) 1.058 sterf­gevallen per 1 miljoen inwoners.
Ter vergelijking, in Frankrijk (62.814.233 inw.) stierven er 1,790 mensen per 1 mil­joen inwoners te gevolge van Covid-19, terwijl Frankrijk toch veel strengere maatregelen had dan Zweden.
 (Bronnen: Worldometers.info  en Wikipedia over Coronamaatregelen in Frankrijk).
Zweden zit wat sterftecijfers dus tussen België en Nederland in, die een geheel andere aanpak hadden dan Zweden. Er blijkt weinig verschil te zijn tussen verplichte lockdowns met avondklokken en de verplichte mondkapjes in België, Nederland en Frankrijk en de lossere aanpak in Zweden, waar mondkapjes alleen in het openbaar vervoer tijdens de spits geadviseerd werden (maar weinig gedragen) en verder bijna alles open bleef. In Zweden adviseerde men thuiswerken, weinig te reizen, afstand te houden, alleen bijeenkomsten van meer dan een X aantal mensen waren verboden  (Zie Wikipedia).

In een studie gepubliceerd in The Lancet waarin men de Covid maatregelen van 50 landen met elkaar vergeleek, waaronder België, Nederland en Zweden  (Zie: TheLancet.com),  vondt men geen verschil tussen deze landen wat betreft de lockdowns, tussen landen die de grenzen open hielden en de grenzen sloten, tussen landen die een uitgebreid testbeleid voerden en landen waar men dat veel minder deed. Uit het onderzoek bleek dat lockdowns geen effect blijken te hebben.
Een studie gepubliceerd op Frontiers bekeek de Covid maat­re­ge­len van 160 landen, waaronder België, Nederland en Zweden. Ook in deze studie vond men geen verschillen tussen landen wat betreft de lockdowns. Harde lockdowns bleken volgens deze studies een zinloze maatregel die meer schade veroorzaakte dan dat ze voorkwamen.
 (Zie ook: FrontiersTheLancet.comPubmed).
Ook in Nederland was men in april 2021 op de hoogte dat de lockdowns en avondklokken geen enkele zin hadden gehad, zoals Ernst Kuipers dat in een interview liet weten  (zie Telegraaf.nl).


Lockdowns - wat werkte wel en niet?
Het verbieden van grote evenementen waarbij veel mensen samenkwamen zoals bij voetbal wedstrijden en grote concerten bleek zinvol en samenkomsten van grote groepen mensen in kroegen en bars bleek ook zinvol. Deze maatregelen werden in alle hier besproken landen genomen. Lock-downs met avondklokken bleken achteraf geen effect te hebben gehad en blijken zinloos tegen het verspreiden van virussen.
Uit beidde genoemde studies waarin men de Corona maatregelen in respectievelijk 50 en 160 landen met elkaar vergeleek, kwam wel een verband tussen het aantal mensen met overgewicht en sterfte ten gevolge van Covid-19. In dat licht lijkt het zinvoller om beleid te maken op het verminderen van obesitas in plaats van sportscholen en zwembaden te sluiten. Sporten en wandelen zijn belangrijk voor een gezond lichaam met een goede weerstand, verplicht thuis zitten verminderd de weerstand en wanneer één van de bewoners besmet blijkt te zijn met Corona, wordt bij een lockdown en quarantaine de kans groter dat de huisgenoten ook besmet worden.
Quarantaine's kan men beter in bijvoorbeeld speciaal daarvoor gereserveerde lokaties doen, bijv. een hotel, dan dat men mensen dit thuis laat doen. Zoals we al zagen wist men in Noorwegen Lepra terug te brengen van 2144 ziektegevallen in 1875 tot 300 ziektegevallen in 1912 zonder medicatie (die was er nog niet) alleen maar door contactonderzoek en zieke mensen te isoleren (in speciaal daarvoor ingerichte lepra-kolonies)! (zie Historianet.nl).
Nu is Lepra een zeer traag verlopende ziekte, mensen met Covid-19 zou je ook van elkaar dienen te isoleren omdat individuele ziektegevallen de virus-load van andere ziektegevallen zouden kunnen verhogen waardoor die minder kans op herstel zouden kunnen krijgen.
Quarantaine maatregelen kunnen dus goed werken, doch de verplichte lockdowns met avondklokken zoals we die in België en Nederland hebben gezien bleken geen enkele effect te hebben gehad. In Het Parool las ik dat de lockdowns zelfs driemaal zoveel levensjaren gekost hebben dan dat ze gespaard zouden hebben.
Het enige 'intelligente' van de lockdown was de naam, wetenschappelijke inzichten leren ons dat een lockdown meer schade aanricht dan dat ze voorkomt.
 (Bronnen: Bijl Blz.45Boin Blz.85, 89-90Desmet Blz.90-92Gøtzsche Blz.99-102 / NL PDF Blz.4-6Koppies Blz.180Rushworth Blz.78-88Verbrugge Blz.199AD.nl JapanBBC.comDailySignal.comDeMorgen.be 90% coronadoden met obesitasFrontiersin.orgFrontiersin.org 160 countriesGelderlander.nlHeritage.orgNEJM.orgNPOradio1.nlOverNu.nlParool.nlPubmedRIVM.nl / rapportRTLnieuws.nlScientificFreedom.dkSebastianRushworth.com  &  Sebastian Rushworth.comTheLancet.com school closuresTheLancet.com 50 countries  en  Wiley.com)


Schadelijke gevolgen
Hoewel de lockdowns geen effect hadden tegen het verspreiden van virussen en het verminderen van ziekenhuis opname's, bleken ze wel een traumatisch en zeer schadelijk effect te hebben op de gezondheid van grote groepen mensen. Zowel in België, Nederland als in Zweden mochten mensen die in verzorgings- en verpleeghuizen verbleven geen bezoek ontvangen, om deze mensen tegen corona te beschermen werd hun beweginsvrijheid en zelfbeschikkingsrecht onrechtmatig ontnomen, waardoor voor velen het leven zinloos werdt.
In België en in Zweden ging men zelfs zover met dringende adviezen dat mensen uit verzorgings- en verpleeghuizen met Covid-19 niet naar het ziekenhuis gebracht zouden worden, wat vaak uitmonde in palliatieve zorg. Schokkend!
De verzorgings- en verpleeghuizen bleken o.a. door een gebrekkige ventilatie ware besmettingsbrandhaarden. In Coronatijd in een verzorgingshuis zitten stond gelijk aan een gevangenisstraf, men mocht niemand meer bezoeken of ontvangen, nergens meer heen, niet naar buiten; men mocht niet meer leven opdat men zou kunnen sterven vanwege het corona virus, en men mocht bovendien niet zelf deze risico afweging maken. Deze maatregelen vergroten de eenzaamheid, de kans op infectieziekten en de sterftekans. De maatregelen waren toch bedoeld om de kwetsbare ouderen te beschermen? Dat is hier dus duidelijk niet gelukt.
 (Bronnen: Boin Blz.34, 72-73Schippers/Derksen Blz.164Amnesty-International.beEenVandaag.AVROTROS.nlPlos.orgRijksoverheid.nlRTLnieuws.nl).

Doch niet alleen de ouderen hadden zwaar te lijden onder de maatregelen, ook de jongere generatie had hier zwaar onder te lijden. Men kon niet meer naar school, elkaar niet meer opzoeken, jongeren misten hierdoor een essentieel deel van hun sociale ontwikkeling. We zagen een toename van somberheid en ernstige psychische klachten onder jongeren.
Voor hen waren dit buitenproportionele maatregelen aangezien deze leeftijdsgroep slechts 0,05% kans had op ernstige complicaties en sterfte bij Covid-19; de 'beschermende maatregelen' waren 5 tot 10 maal schadelijker dan Covid-19 kon zijn! Deze jonge generatie loopt bovendien het risico de grootste slachtoffers te worden door de maatregelen rond deze pandemie. Uit studies blijkt tevens dat het sluiten van scholen geen effect had op het voorkomen van verspreiding van het Corona virus. Leerkrachten die klassikaal les gaven hadden geen verhoogde kans op besmetting ten opzichte van andere beroepsgroepen. De virusoverdracht ging voornamelijk van volwassene naar volwassene en van volwassene naar kind. In Zweden en Finland heeft men daarom dan ook geen scholen gesloten; in Zweden bleven alle scholen open voor jongeren tot 16 jaar.
In Noorwegen, waar men wel scholen gesloten had, hebben de Noorse gezondheidsautoriteiten geconstateerd dat dit zinloos was en is men hierop terug gekomen. Het sluiten van de scholen zou in Noorwegen zelfs de verspreiding van het virus versneld hebben... Van Dissel zei tijdens een persconferentie op 21 april 2020 dat onderzoek liet zien het sluiten van scholen geen enkel effect heeft gehad  (zie Rijksoverheid.nl). Het sluiten van basisscholen en vervolgonderwijs bleek dus zinloos, deze maatregel was alleen maar schadelijk.
 (Bronnen: Koppies 2021 Blz.175-192Koppies 2022 Blz.179-181Rushworth Blz.98-100Verhaeghen Blz.50, 105, 116ECDC.Europe.euEuroSurveillance.org - NorwayFolkhalsomyndigheten.seGGZ.nlMedRxiv.orgDeMorgen.beNationalGeographic.comNTVG.nlKnack.bePedagoogle.comPubMedRijksoverheid.nl - van DisselRIVM.nl basisscholenRIVM.nl jongerenRodeKruis.nlScientificFreedom.dktheLancet.comTheLocal.noVolkskrant.nlWiley.com - Schools in SwedenWHO.int  en YouTube).

Doordat de reguliere zorg afgeschaald en uitgesteld moest worden vanwege de enorme toeloop van mensen met Covid-19 in de ziekenhuizen, zien we ook hier uitzichtloze situaties ontstaan, diagnoses die gemist worden, klachten die verergeren en sterfte door uitgestelde diagnoses en behandelingen. Door deze maat­regelen zouden er volgens het RIVM 50.000 levensjaren verloren zijn gegaan.
Ik heb wellicht een vrij absurde oplossing voor in de toekomst waar men in de politiek blijkbaar nog niet over nagedacht heeft; wat als we nu eens wat meer investeren in de zorg, zodat al die miljarden verslindende maatregelen en al dat lijden voorkomen zouden kunnen worden?
 (Bronnen: Rushworth Blz.94-97IKNL.nlNOS.nlOverheid.nl  en  RIVM.nl / rapport)

Omdat iedereen tijdens de corona-pandemie zeer allert was op de hygiëne, men met minder mensen in contact kwam, meer afstand hield, kreeg het immuunsysteem van baby's en zeer jonge kinderen geen gelegenheid zich goed kunnen ontwikkelen. We zagen deze zomer (2021) dan ook een toename van ziekenhuisopnames en ook IC-opnames van kinderen met het RS-virus, een wintervirus. Zoals enkele wetenschappers al jaren bepleiten, kan een té hygiënische levenswijze juist contra-productief werken en allergiën, astma en auto immuunziekten veroorzaken.
 (Bronnen: Koppies Blz.182-192Verhaeghe Blz.25-26BMJ.comNOS.nlNYtimes.comOverNu.nlPNAS.orgTandfonline.comTheConversation.com  en  Wired.com).

De lockdown maatregelen in Nederland en België hebben dus meer gezondheidsjaren en meer levensjaren gekost dan dat ze beschermd hebben, erger nog; ze hadden geen enkel beschermend effect zoals uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken al bleek. Ernst Kuipers vertelde in een intervieuw met de Telegraaf.nl dat men verwachtte dat het aantal ziekenhuisopnames op de IC met 10% zou afnemen door de avondklok, doch men zag geen enkel effect toen de avond­klok­­maat­regel ingevoerd werd. Verschillende onderzoeken plus de ervaringen in Nederland verwoord door Ernst Kuipers leren ons dus dat een avondklok geen enkel effect heeft gehad tegen de verspreiding van het virus en het voorkomen van ernstige complicaties en ziekenhuis­opnames.
 (Zie: TheLancet.comFrontiers in Public HealthSebastianRushworth.com  en  Sebastian Rushworth.com).


De toegangsapp / pas
Om de kwetsbare groep mensen, grotendeels ouderen, te beschermen moest men vanaf 25 september 2021 via een een app op de smartphone kunnen aantonen dat je gevaccineerd was, recentelijk negatief getest was of onlangs van Covid-19 hersteld was. Hiermee werden kwetsbare ouderen inderdaad goed beschermd want die hebben vaak geen smartphone zodat die niet meer naar een horeca gelegenheid, het theater, festivals en professionele sportwedstrijden konden. Vanaf 6 november 2021 was de toegansapp ook nodig voor buiten-terasjes, zwembaden en sportscholen. Na veel protesten konden mensen zonder smartphone maanden later ook met een uitgeprint gezondheidsbewijs weer naar een theater of op een terasje wat eten en drinken.
Met dit gezond­heids­bewijs wou men voorkomen dat je eventueel anderen zou kunnen besmetten. Wie gevaccineerd was hoefde zich niet meer te laten testen... doch helaas konden gevaccineerden wel positief testen en het virus doorgeven. Zelfs wanneer iemand die gevaccineerd was positief op het Corona virus getest was, bleef het groene vinkje te zien in de app zodat die dan toch nog overal naar binnen kon. Men had niet verwacht dat iemand die gevaccineerd was evengoed nog met het Corona virus besmet zou kunnen raken en anderen zou kunnen besmetten, nu men dit weet gaat men dit in de app corrigeren...
Wanneer mensen die gevaccineerd zijn zich hierna niet meer zullen laten testen omdat ze hun groene vinkje in de app willen behouden, zal mogelijk iedereen zich weer moeten laten testen om toegelaten te worden in de horeca, theaters, festivals en professionele sportwedstrijden, of je nu gevaccineerd bent of niet. Wanneer mensen die gevaccineerd zijn zich niet meer laten testen, kunnen ze dus zonder dit te weten wel virusdragers zijn en mogelijk anderen besmetten. Mensen die niet gevaccineerd zijn maar wel naar binnen mogen met een negatief testbewijs, lopen zo evenveel risico op besmetting met of zonder dit 'coronapaspoort'.
Ergo, meerwaarde van dit systeem: Geen.
Wanneer ik dit zo logisch bekijk is voor mij duidelijk dat de toegangspas niets tegen virus­ver­sprei­ding kan doen en alleen nadelen heeft, zowel medische nadelen (men waant zich veilig wat de besmettingskans vergroot) als ethische bezwaren (tweedeling in de maatschappij).
Doch dat wat logisch lijkt is niet altijd juist, daarom is het verstandig ook naar wetenschappelijk onderzoek rond deze toegangspas te kijken. Uit een onderzoek van Follow the Money bleek echter dat er geen wetenschappelijk onderzoek was dat aannemelijk maakte dat de toegangspas enige bescherming boodt, men leek zich uitsluitend op slechts enkele onbetrouwbare computermodellen te baseren.
 (Bronnen: Girbes Blz.215-222BMJ.comFTM.nlHartvanNederland.nlKnack.be solidariteitKnack.be QR-codeMaryanneDemasi.comMetroNieuws.nlNature.comNU.nlOverNu.nlRTLnieuws.nlScienceLink.netTheHumanSide.beTU Delft.nlVolkskrant.nlVRT.be groen vinkje  en  WHO.int).

De vaccins voorkomen niet dat je anderen besmet, vaccineren tegen corona doe je alleen om jezelf te beschermen, je kan nog steeds anderen besmetten
 (Bronnen: Bijl 2021 Blz.54Academic.OUP.comCDC.gov).
Met de dalende effectiviteit zal ook de eventuele bescherming van de vaccins minder worden, evenals de kans vergroot word dat je anderen kan besmetten doordat het virus (10%) langer in je lichaam blijft. Het enige effect dat dit systeem geeft is een tweedeling in de maatschappij.


Veiligheid van de toegangsapp
Ik had zo mijn vraagtekens bij de veiligheid van de corona toegangsapp. Ik had een googlevrije telefoon, dus zonder google's play store en dus ook geen Facebook en Whatsapp omdat die toegang tot alle contactpersonen in je telefoon willen, bijhouden met wie en hoe lang je aan het Whatsappen of Facebooken bent, enz.. Niemand kan garanderen dat derde partijen zoals Google of Apple niet stiekem meekijken of dat de data via andere wegen, bijvoorbeeld bluetooth, gehackt wordt. De Rijksoverheid had al eerder problemen met de beveiliging van o.a. Digid, netwerksoftware en Citrix.
Dus dat deze corona app meteen 100% goed zou functioneren leek mij zeer onwaarschijnlijk, en dat de overheid nu zou kunnen meekijken met waar ik was en met wie ik in contact kwam riep bij mij ook enige big-brother associaties op. Mijn medische gegevens zijn bovendien privé en ik heb het recht dat deze zonder mijn toestemming niet met anderen gedeeld worden, dus ik ga die ook niet delen met mensen zonder medische geheimshoudingsplicht in de horeca, theaters en festivals.
Een dergelijk app komt bij mij dus zowiezo nooit op m'n telefoon!
  (Bronnen: Verhaeghe Blz.63-66Amnesty.orgFtM.nlKompanje.orgNieuws.nlPrivacy-web.nlRevu.nlScienceLink.netUnesco.org - Art.6VRT.be privacy  en  ZDnet.com).


Conclussie
We kunnen nu in augustus 2023 terugkijken naar de maatregelen genomen in de periode van 2020 t/m 2022. Het verbieden van evenementen waar veel mensen bijeenkwamen lijkt zinvol geweest te zijn om een al te snelle verspreiding van het corona virus te voorkomen.
Strenge lockdowns met avondklokken bleken niets te doen. De corona-toegangspas creëerde een vals gevoel van veiligheid en werkte zelfs contra-productief.
De strenge aanpak met lockdowns, avondklokken en toegangspassen maakten geen verschil wat betreft het voorkomen van ziekenhuisopnames en sterfgevallen in vergelijking met de losse aanpak in Zweden zonder lockdowns en avondklokken. Bovendien had die strenge aanpak zelf een negatieve impact die vele malen schadelijker was dan schadelijke gevolgen van het corona virus.
Lockdowns en avondklokken bleken niet te werken...

Martin Roek      



Gebruikte bronnen
Bij de bovenstaande onderwerpen staan linken naar de gebruikte bronnen. Hieronder een toelichting wat dit voor organisaties zijn:

  • ACPjournals: American College of Physicians, invloedrijk medisch tijdschrift.
  • BMJ.com: The Britisch Medical Journal is een van de oudste medische tijdschriften waarin gerenommeerd en peer-reviewed onderzoek naar geneeskundige onderwerpen wordt gepubliceerd.
  • CDC.gov: Centers for Disease Control and Prevention, overheidsinstelling in de Verenigde Staten dat zich bezighoud met het opsporen en voorkomen van ziekten.
  • Cochrane Inst.: invloedrijk instituut gericht op het verzamelen en beoordelen van wetenschappelijk medisch onderzoek.
  • Geneesmiddelen Bulletin: Tijdschrift dat onafhankelijk nieuwe farmaceutische producten evalueert voor artsen en apothekers.
  • Influenzastichting.nl: Stichting gefinancierd door de farmaceutische industrie (door Mylan, Sanofi, Seqirus en GlaxoSmithKline) die o.a. griepvaccins produceren. Vanzelfsprekend zul je hier dan ook geen kritsche geluiden tegenkomen rond de griepvaccins; het enige doel van de stichting is het promoten van de griepprik voor hun sponsors.
  • NEJM - New England Journal of Medicine: Een van de invloedrijkste en meest gerespecteerde medische tijdschriften in de wereld, even belangrijk voor de interne geneeskunde als Nature en Science voor de algemene wetenschappen. Samen met het British Medical Journal (BMJ), The Lancet, het Canadian Medical Association Journal, het Journal of the American Medical Association en de Annals of Internal Medicine vormt het een kern van de zes meest toonaangevende medische tijdschriften in de wereld.
  • De Nieuwe Wereld: De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met centrum Ethos aan de VU en de Filosofische School Nederland. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek. Website: www.DeNieuweWereld.TV
  • NIH.gov: National Institutes of Health, overheidsinstelling in de Verenigde Staten toegelegd op Medisch Onderzoek.
  • OverNu: een samenwerking van onafhankelijke journalisten, schrijvers en deskundigen die met een kritische en beschouwende blik de ontwikkelingen rond het coronavirus volgen. Tot het kernteam behoort o.a. Dick Bijl; president van de International Society of Drug Bulletins en hij was gedurende 22 jaar hoofdredacteur van het Genees­mid­delen­bul­le­tin, een tijdschrift dat onafhankelijk nieuwe farmaceutische producten evalueert voor artsen en apothekers.
  • ResearchGate: Social Netwerk voor wetenschappers om informatie en onderzoeken met elkaar te delen.
  • RIVM: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Nederlandse overheidsinstelling gericht op volksgezondheid en een veilig leefmilieu.
  • The Lancet: The Lancet is een Brits, peerreviewed medisch tijdschrift, dat wekelijks wordt uitgebracht door de Lancet Publishing Group. Het ontleent zijn naam aan het lancet, een chirurgisch mesje (scalpel). The Lancet wordt door veel medische wetenschappers beschouwd als een van de meest gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften.
  • Institute for Scientific Freedom: opgericht door de Deense Professor Peter Gøtzsche. Gøtzsche was een van de mede oprichters van de Cochrane Collaboration in 1993 en werd in 2017 gekozen als medelid van het bestuur van het hierboven besproken Cochrane Instituut. Wegens zijn kritiek op belangenverstrengeling binnen het Cochrane Instituut werd hij hier in 2018 uitgezet, waarna nog vier bestuursleden hun lidmaatschap opzegden en het instituut inter­na­tio­naal veel kritiek over deze gang van zaken kreeg  (Zie  ISDBweb.org  en  MaryanneDemasi.com). Gøtzsche starte in 2019 het Institute for Scientific Freedom als onafhankelijke tegenhanger, het instituut is gericht op onafhankelijk wetenschappelijk medisch onderzoek.