Uit liefde voor het volk
Volkskundigen op zoek naar de Nederlandse identiteit 1918-1948
Barbara Henkes
Uitgeverij Athenaeum - Polak & van Gennep, 2005
Wat verbindt Nederlanders met elkaar en waar staat Nederland voor?
Hoe verhoudt de Nederlandse bevolking zich tot andere volkeren in Europa en de rest van de wereld?
Dezelfde vragen die het huidige politieke debat beheersen leidden na de Eerste Wereldoorlog tot de opkomst
van een nieuwe discipline, de volkskunde.
Uit liefde voor het volk laat zien hoe tijdens het interbellum en de bezettingstijd over nationale
´eigenheid´ werd gedacht, welke uiteenlopende politieke consequenties daaraan werden verbonden
en welke opvattingen over cultuur, taal, ras en religie daarbij van invloed waren. Het resultaat is een
levendige wetenschapsgeschiedenis aan de hand van vier markante volkskundigen, die op de voet gevolgd worden:
de publicist en documentairemaker Dirk Jan van der Ven, de Leidse hoogleraar Oud-Germanistiek Jan de Vries,
de redacteur en fotograaf Nico de Haas en de neerlandicus P.J. Meertens. In een fascinerend relaas schetst
Barbara Henkes de politiek-morele dilema´s waarvoor de hoofdpersonen zich gesteld zagen en toont zij
hoezeer wetenschap en politiek op explosieve wijze met elkaar verweven konden raken.
Barbara Henkes is als universitair docent geschiedenis verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en
was onderzoeker aan het Meertens Instituut in Amsterdam. Eerder publiceerde zij onder meer Heimat in Holland
- Duitse dienstmeisjes 1920-1950.
Over Heimat in Holland:
´Haar onderzoek heeft een bijzondere actualiteit: het mechaniek van nationale verwatenheid dat tot op
de dag van vandaag de sentimenten voedt die het verschil tussen vaderlandsliefde en racisme zo klein maken.´
- Jan Blokker in de Volkskrant
´Zo kan genuanceerde geschiedschrijving wel degelijk een lichtend voorbeeld zijn.´ - NRC Handelsblad
(Bovenstaande tekst komt van de achterkant van het boek)